EğitimMüzik Teknolojileri

Remix İçin İpuçları: Key X BPM

Remix yapılacak parça üzerinde iyi analizler yapılmalı ve trafiği anlaşılmalıdır. Remix yapılacak çalışmayı ne kadar çok dikkatli dinlerseniz o kadar çok hakim olursunuz. Dinlediğiniz esnada mutlaka kendinize “ben olsam bu kısımda neler yapardım?” gibi sorular sorun. Daha detaylı olarak sadece belirli bir ölçüyü ya da ölçüleri döngü içine alıp dakikalarca o kısmı dinleyin. Ayrıntılı dinleme için basit ses oynatıcılar yerine DAW (AVID Pro Tools, Apple Logic Pro, Adobe Audition vs.) ve DJing (NI Traktor, Virtual DJ, Algoriddim Djay vs.) için yapılan yazılımlardan faydalanabilirsiniz.

Apple Logic Pro ile detaylı olarak dinleme
NI Traktor ile detaylı olarak dinleme

Başlangıç olarak işinize yarayacak parçalar araştırın ve toplayın. Bazı şarkıların stems halinde tek tek kanal olarak çıktıları vardır. Bu kanallar genellikle Remix yarışmaları düzenlenirken paylaşılır. Bu kanallar içinde parçanın vokali, enstrümanları ve ses efektleri gibi ayrıştırılmış sesler bulunur. Hatta sevdiğiniz bir parçanın yapımcısına ya da menajerine durumunuzu anlattığınız takdirde o parçanın çıktılarını elde edebilme imkanınız olabilir. Bu çıktılar içinde bulunabilen en rahat kısım vokal kısmıdır. Acapella olarak adlandırılan bu kanal diğer stems çıktılarına göre daha çok paylaşılır. Hatta özel olarak stems isteyeceğiniz kişiden sadece Acapella isterseniz olumlu cevap alma imkanınız daha fazladır. Bazı stems paylaşanlar sadece kanalların ses olarak çıktısını değil, MIDI olarakta çıktısını paylaşırlar. MIDI çıktıları projeye göre kullanılmak istenirse işi daha kolaylaştırır ve zamandan tasarruf etmemizi sağlar. Çoğu zaman vokalli parçalara Remix yapılsa da Instrumental parçalara da yapılan remixler vardır. Parçada sizi hangi kısım etkiliyorsa ordan ilerleyebilirsiniz. Bu bir solo gitar ezgisi de olabilir, vokalistte olabilir hatta parça içinde ki arajman trafiği de olabilir.

Şimdi bu konu hakkında örnekleri inceleyelim:
Ryos feat. Allisa Rose – Eclipse parçasınının Remix stems parçaları buradan indirmeye sunulmuştur.

Ryos feat. Allisa Rose – Eclipse paylaşılan ses kanalları
Ryos feat. Allisa Rose – Eclipse paylaşılan MIDI kanalları

Bazı şarkıların Acapella kanallarını da aşağıda inceleyebilirsiniz.
Above & Beyond – Thing Called Love (feat. Richard Bedford) (Acapella)
Axwell Λ Ingrosso – Thinking About You (Acapella)
Calvin Harris – Sweet Nothing (feat. Florence Welch) (Acapella)
Zedd – I Want You To Know (feat. Selena Gomez)
Sebastian Ingrosso, Tommy Trash – Reload (feat. John Martin) (Acapella)

İlgili dosyaları topladıktan sonra bunların da teknik analizi yapılması işimizi daha da kolaylaştırır. Tonu ve hızı öğrenmek bize projeyi ilerletmek için kolaylık sağlar. Öncelikle Remix yapılacak şarkının tonu ve hızını öğrenmeliyiz. Daha sonra eğer elimizde stems parçaları varsa onların da değişkenlerini öğrenmek kolaylık sağlar.

Bir ses dosyasının BPM olarak hızını ve tonunu öğrenmek için şu yolları kullanabiliriz:

Tapping: Ses dosyasını dinleyerek, aynı anda tempo tutarak hızını öğrenebiliriz. Bu tuttuğumuz tempoyu bazı yazılımlar yardımıyla hesaplayabiliriz. Arama motorlarına, uygulama mağazalarına ve benzeri yerlere “Tap BPM” yazdığımızda karşımıza fazlaca kaynak çıkıyor. Hatta artık DAW içinde bile yerlerini almış durumdalar. Kullandığınız dijital ses istasyonunun isminin başına “How To Tap Tempo in …” yazıp aratırsanız bazı kaynaklardan yazılım içinde tapping işleminin nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz. Hiç uygulamaya bulaşmak istemiyorsanız Online TAP BPM siteleri size yardımcı olacaktır.

www.beatsperminuteonline.com üzerinden yapılabilen bir Online Tap BPM uygulaması.


Aceleniz varsa ya da tapping yaparak emin olamıyorsanız analiz yapan yazılımlardan ve internet sitelerinden faydalanabilirsiniz. Tabiki her yazılımın ve sitenin kalitesi vardır. Bir analiz sitesine göre ücretli bir yazılım daha iyi sonuçlar verir. DJ’lerin kullandığı öne çıkan yazılımlar (NI Traktor, Serato DJ, Pioneer Rekordbox DJ vs.) hem tempo hemde tonu bulmak için daha optimize edilmiştirler. Sadece tempo ve tonu bulmak için kullanılan yazılımlar daha avantajlıdır. (Mixed In Key, MixMeister BPM Analyzer vs.)

NI Traktor ile analiz edilen bazı parçalar.
Mixed In Key ile analiz edilen bazı parçalar.

Bu iki yazılımın analiz örneklerinde görüldüğü üzere bu iki değişken (BPM ve Key) aynı parça olsa bile bazen farklılık gösterebiliyor. Bu yazılımlar ölçü sistemi ve canlı tempo değişikliği karışık olmadığı sürece tempoyu şarkının tonuna (Key) göre daha iyi analiz edebiliyor.


Başka bir kaynak olarak şarkıların temposunu ve tonunu yazan database siteleri vardır. Bu siteler genelde DJ’lerin şarkı indirdiği Beatport ve Traxsource gibi siteler vardır. Şarkıyı satın almadan önce bu tür bilgilerini görebilme imkanınız vardır.

https://www.beatport.com sitesinde gösterilen Key ve BPM.


Uzun ve garanti yollardan biri Tapping işlemine çok yakın olan DAW üzerinde deneme yanılma yoluyla bulabilirsiniz. Parçanın tam transient (anlık yapı) kısmından keserek sequencer (sıralayıcı) başına getirin. Bu kısmı DAW üzerinden metronom açarak dinleyin ve BPM üzerinde hareket edin. Metronom gittikçe oturmaya başlayacaktır. Bu yol diğer teknikler ile uygulanırsa sonuca ulaşma oranı çok yüksektir. Dikkat edilmesi gereken şarkının tutarlı bir tempoda olmasıdır. Canlı performanslar gibi değişken bir tempo sergilerse kesin sonuç almak mümkün olmayabilir.

AVID Pro Tools üzerinde rastgele bir BPM ile açılmış boş bir proje üzerine eklenen BNNYZ – Live Or Die parçasının click metronom ile birlikte karşılaştırılması.

AVID Pro Tools üzerinde 4/4 ve 125 BPM bir proje açtık. Bir tane de metronomdan click sesi çıktısı aldık. Bunun amacı 122 BPM olan Live Or Die parçası ile 125 BPM olan click metronom arasında olan hız farkını karşılaştırmaktır. Yeşil çizgiler parçanın tempo kısmını ortaya çıkaran ritm davulların olduğu bölgedir. Pro Tools üzerinden ana tempoyu ne kadar indirdikçe parçayla gittikçe artacaktır ve ne zaman iki tempo aynı durumda olursa eşitlenecektir ve kulağı rahatsız etmeyecektir. Yukarı açıklamalarda yazılan detayları dikkate alırsanız sonuca ulaşmanız o kadar kolaylaşacaktır. DAW yazılımların kendi içinde channel stretching değişkenleri vardır. Örnek olarak “Pro Tools Tick Based vs Sample Based Tracks” konusunu öğrenmeden Pro Tools üzerinde bu işlemi yapmayınız. Çünkü yazılım içinde ana BPM artırdıkça eklediğiniz parça sequencer üzerinde bağımsız olmalıdır. Eğer ana BPM arttıkça kanalda olan parçada hızlanıp yavaşlıyorsa önce kanalın işleme prensibini değiştirmelisiniz.


Üstte yazılanları yaparken mutlaka en son kararı kulağınızın vereceğini unutmayın. Yapılan analizler sadece size yol gösterecektir. Dinlemeden çıkan sonuçlardan emin olmayınız.
Tempoyu bulmak ne kadar yeterli olsa da bazı seçtiğiniz parçaların ölçü sistemi farklı olabiliyor. 9/8 olan bir parçayı 4/4 olan bir sequencer (sıralayıcı) üzerinde temposunu öğrenmeye kalkarsanız işiniz zorlaşabilir. Bu durumda DAW ayarları üzerinden sıralayıcının ölçü sistemini hesaba katıp öyle deneme yapmak daha sağlıklı olacaktır.

BPM bulmak için yazılanların çoğu şarkının tonunu bulmak için de kullanılır. Tempo için analiz yapan internet siteleri gibi ton bulmak için olan sitelerde vardır. Song Key Finder yazıp araştırırsanız karşınıza fazlasıyla analiz sitesi ve uygulama çıkacaktır.

www.tunebat.com üzerinden hem sistemde olan parçaların tonunu ve temposunu öğrenebilir, hem de Key & BPM Finder kısmından öğrenmek istediğiniz parçayı bilgisayardan yükleyip öğrenebilirsiniz.

Aynı şekilde tempo belirleyen profesyonel yazılımların çoğunun tonunu da belirlediğini üstte bahsetmiştik.
Tonu deneyerek bulmak için genellikle şarkının unison notalarını ve akorlarını çıkartmak gerekir. Şarkı içinde eğer modülasyon ton değişiklikleri varsa hepsi hesaba katılmalıdır. Unison notaları kulaktan çıkartmak başlangıç için zor olabilir. Çalınan ezgiyi doğru olarak seslendirip bir Tuner yardımıyla öğrenebilirsiniz. Hızı ve tonu öğrendikten sonra kullandığımız DAW üzerinden proje için gerekli ayarlamaları yaptıktan sonra dosyaları içine aktarabilir ve çalışabilirsiniz. Yapacağınız iş için farklı hız ve ton üzerinde çalışma planlarınız varsa hızını Time Stretch işlemi yaparak, tonunu ise transpoze yaparak çalışabilirsiniz.

Waves GTR3 Tuner

Temiz bir projeye başlamadan önce karalama yapacağınız bir ön proje yapmanız size yol gösterir. Ön projenizde kompozisyonu belirleyebilirsiniz. Size yol gösteren pilot bir yapı oluşturabilirsiniz. Ön projenizde basit davul parçaları, piyano ve basit ses dalgalarından oluşan sentezleme sesler kullanabilirsiniz. Çoğu DAW bu seslerin imkanını kendi içinde fabrika sesler olarak sunar. Oluşturduğunuz yapı üzerinde yaptığınız denemelere güveniyorsanız ileri ki aşamalara geçebilirsiniz. Bu aşama trafik oluşturma, kullanılacak sesleri seçme, projeye önceliği olan bir kanaldan başlama gibi işlemler olabilir.

Image-Line FL Studio üzerinden bizim tarafımızdan önceden ayarlanıp seçilmiş 10 kanal bir channel rack. İçinde olan sesleri, ritmleri ve notaları anlık olarak değiştirebiliriz.

Diğer bir yol ise özellikle elimizde Acapella ve düzenli bir şarkı arşiviniz varsa bunlar arasında deneme yapmaktır. Deneme yaparken tempoyu ve tonu dikkate almayı unutmayın. Şarkılarınızdan bazılarını referans olarak seçip DAW üzerinde ya da DJing yazılımlarına aktararak gerekli senkronlamalar ile denemeler yapıp fikir sahibi olabilirsiniz.

NI Traktor ile Sol Minör bir parçanın acapella kanalını ve Re Minör olan başka bir parçayı tempolarını birbirine senkronlayıp live mashup yaparak fikir sahibi olabilirsiniz.

Remix yapmak için bu yazılanların hepsi zorunlu değildir. Bunları uygulamadan da çalışabilirsiniz. Ama bilinçli bir şekilde her ayrıntıya dikkat etmek istiyorsanız yazdıklarımın işinize yarayacağını düşünüyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir